Нардбони ТАРС

Салими АЮБЗОД
---------------------

Биёбон...
Кавири беохир, шуразор, хокистон...
Кавири Кабир...
Сохилхои хушкида, сангхои ашкшуда ва ё ашкхои сангшуда дар суги обшорон...
Решахои сухта, баргхои хокбод...
Осмони беранг ва абрхои хоколуд...

Аз тафти хавову рег хама чизи сафед сиёх метобад ва сиёх сафед.
Дар хаври уфук саробе мавч мезанад. Саробхое. Бодбоне. Бодбонхое...
Киштие, ки дар укёнуси мехолуду нилии беканор бо шукухи тамом шино мекунад, мисли ин ки гуиё дар парвоз аст ва бо дурахши гулгуни бодбонхояш ба сохилнишастагони сабукбори бехабар паём мефиристад. Паёмаш шабех ба фарёди хотирахои дуру мурда ва шабех ба сукути фанои фанохост.

Ин кишти бо он бодбонхои баландаш шабех ба хайкалхои абулхавлист, ки дар хечистон комат афрохтаанд ва рузе ба шахпули онхо ресмон хоханд андохту вожгунашон хоханд кард. Магар на? Аз хештан бипурс, ки ёдгори биёбон чист?

Ин кишти бо он бодбонхои баланду дурахшону гулгуну парафшонаш хазорон сурох ба тан дорад ва ногузир гарк хохад шуд ва хохад рафт баумки мавчхои кухманзар ва ё обхо дар ин укёнус хоханд хушкид ва бухор хоханд шуд ва кишти ба руйи регхо фуру хохад уфтод монанди колбади укоби хаста. Ва ба рег табдил хохад ёфт.

Ман намедонам, дар ин кавир чи гум кардаам ва ба дунболи чи мегардам. Дар ин хоки мурда дигар гиёхе нахохад руйид ва ба ин сохилхои хушкида дигар обе нахохад чори шуд. Дигар Кавир худое нест, ки фаровони орад, дар каъри худ оташро панох дода бошад ва киштихоро дар дарёи пуртуфон химоят кунад. Хама худохои антики оди ва холи аз мазмун, пиру бечор ва дастнигару муштипаранд. Ва пайкарахои осмонбуси онхо на аз зару на биринчанд. Он лахзахо, ки издихом онхоро вожгун мекунад, хохад дид, ки аз гачкорихои пуку тухоли беш нестанд.

Ва ман дар ин хокистони лус соя надорам. Сояамро гум кардаам. Оё кас вакте соя надорад, киммате хохад дошт? Магар ба думболи сояи худ мегардам? Ва ё шояд ман хам монанди ин мучассамахо сояе беш нестам, саробе хаёле, бодбоне?

Аммо фагонаи дуди гализе ба думболам меояд, маро таъкиб мекунад ва ман аз он мегурезам. Ва ин дуд аз пасам мехазад, маро таъкиб меунад, мисли ресмон ба даври гарданам печ мехурад ва нафаси маро акиб мегардонад, рахи фарёди маро мебандад ва димогамро месузонад. Ин дудест, ки ман онро ламс мекунам. Дуд соя надорад, ман надорам.

Ва муште ба сар мехураму аз хуш меравам.

Аз хуш меравам ва аз дард беор мешавам.

Бедор мешавам. Дар хоб бедор мешавам. Хоб мебинам, ки бедор мешавам. Бедор мешавам, ки хоб мебинам. Дилам меларзад. Гуё беморам. Гуё дарди сахте азиятам медихад, аммо намедонм ин чи дардест ва аз кучост.
Гирдоб лулаест ба шакли конуси сарчаппа ва об дар он бо суръати баланд давр мезанад ва каъри укёнусро ба андозаи як пиёла во мекунад. Румавчхои гирдоб киштиро ба чанг меоранд ва девоб бодбонхои гулгунро ба коми худ мекашад, онгуна, ки оби гилолуди руди касиф гулбаргхои нафисро. Дар они вохид укёнус мехушкад ва дар бистари он киштиро мебинам, ки дар пеши чашмам аввал ба шикастпорахо ва баъд ба як лошаи беисм ва сипас ба хоктудае табдил меёбад. Реги бистари укёнус як каф бештар мешавад.

Рух аз махбаси танам берун мешавад. Начот меёбад ва дуруду сано бар начот мегуяд. Лабханд мезанад, харчанд чашмонаш сурхидаву андухгину варамидаанд. Лабханд мезанад ва нигохшаро аз ман барнамедорад. Дар токи хона парвоз мекунад ва баъд аз равзанаи боз берун меравад. Вахй мегирам, ки он дигар човидона барнахохад гашт.

Батадрич мефахмам, ки на аз дард, балки аз тарс бедор шудаам. Рух аз танам нарафтааст, аммо мехохад биравад. Зиндаам, аммо метарсам. Аз чи метарсам, намедонам. Ин бадтарин тарс аст, вакте намедони аз чи чиз метарси. Намедони, вале дилат меларзад.

Фаввораи дуд парешон мешавад ва дар паси он нардбони борику баландеро мебинам. Нардбонеро, ки поя дар ботлок дорад, аммо иртифояш дар фосилаи чашмрас нест. Иртифояш дар осмонхо нопадид мегардад.

Ман ба сакфи дудагирифта чашм медузам ва мекушам дубора ба огуши абрии хобхои худ фуру равам. Пилкхоям гарм мешаванд. Мешумурам: як, ду, се, себ, себ, себ...на, аз нав: як, ду, дуд. Дуд?! Чор...Дор. Дор?! Ба ёдам мерасад, ки фагонаи дуди ситабр ба ресмони дор монанд буд. Ин ресмоне буд, ки мехост маро ба дор кашад. Як мол, як андеша ва ё як хис исрор меварзад, ки фармушаш накунам. Дард? Бим? Дил? Соя? На, хоб. Хоб ба ман мегуяд, бихоб ва манро бубин, зеро ман туро бедор хохам кард. Хазён. Онхое, ки ба хоб сачда мекунанд, харгиз ширинии бедории намози бомдодро нахоханд донист.

Кавире..

Пахнои бегиёху бешакл ва бе осмону бе сомон.

Реги сафед, буттахо, хорхо. Реге монанди барф, буттахое монанди пилкхои баста. Ва нардбони бузурге дар миёни биёбон руста рост суйи боло. Ду пояи нардбон ду танае хастанд, ки аз ин хоки лус руйидаанд. Онхо дар рег фуру рафтаанд ва аз зехашон оби ганда дамидаасту рег шура бастааст. Хашароте ба пояи нардбон часпидааст, то аз шура начот ёбад ва аташи худро дар нами чубхои нардбон гарка кунад. Ва нардбон ба фалак меравад, он кадар баланд, ки дар фаросуйи абрхои хоколуд нопадид мешавад. Он суйи абрхо чист, намедонам. Ва шояд хич кас намедонад.

Овозеро мешунавам, ки ба садои худам монанд аст:
- Ба нардбон баромадан барои ту осон нест. Ту ба ин хак надори. Ту аз онхое нести, ки хануз чанинашон дар батни зане ба вучуд наомада, дар зинахои ин нардбон чойи хоссаи худро доранд. Ту хазандаи ва харгиз парвоз нахохи кард.
Пас, чойи ман биёбон аст, на миёни абрхо? Ёдгори биёбон чист? Киштии гулгунбодбон ва ё як каф реги бистари дарё?

Аз пушти сарам садои мардум меояд.

Сели одамизод ба кавир мерезад монанди обе, ки омадааст дарёро зинда кунад. Одамчахои бешумор катрахои онанд.

Издихоми анбух ба суйи нардбон медавад. Одамон баробар ба пояи нардбон мепечанд. Онхо танхо начоти худро дар ин нардбон мебинанд. Онхо дар гояти тарс аз чизе фирор мекунанд ва худро ба ин нардбон мерасонанд. Онхо хамдигарро тела медиханд, мезананд, дастхои якдигарро, ки аз пояи нардбон гирифтаанд, мегазанд, мехарошанд, мепучанд, остинхои хамдигарро медарронанд.

Як тоссаре, ки тосии сараш дар офтоб месечад, дандонхояшро гиз кардааст. Он дигаре, ки пахлуи уст, муйлаби кутох, руйи поктарош ва чашмони харисе дорад. Гуийо кудрати нигохаш одамонро ду атраф меафканад ва ба худ рох мекушояд. Сеюми каландриш аст ва мехохад, бо ришаш чашми одамонро кур кунад ва аз нардбон боло равад. Вай ришашро ба сару руйи одамон месобад. Пашм ба чашмхо мемолад. Издихом чехраи худро намоён мекунад.

Дахоне во мешавад. Гори морро мемонад. Гуё фарёд мезанад, аммо садояш нест. Фарёди бесадо ва ё азоне ба гуши кар. Чи мегуяд? Чи мехохад? Овах, дар авчи худхохи ва танаффур дасташро газидаанд ва аз нуки ангуштонаш хун мешорад. Хун медурахшад. Пашму чашму хашм.

Овозеро мешунавам, ки гуйо ба садои худам монанд аст, аммо аз лабхои баста ва дандонхои зиреххурдаи ман берун меояд:
-Ба пеш, ба суйи... Нардбон! Ба пеш, ба боло, вагарна шура хохи баст...

(Думбола дорад. Аз китоби "Каме Латра")