=============================
Бисмиллоҳир раҳмонир раҳим
Агар волидайн туро тарбият кунанд, андар зиндагӣ баҳра ёбӣ. Устод туро таълим диҳад, соҳиби илм гардӣ, аз Қуръону аҳодиси набавӣ файзёб шавӣ, амали хайру шарр бидонӣ, аз корҳои номашрӯъ даст бикашӣ, рӯзи растохезро ба хотир биёрӣ, бинобар амалҳои накӯ бикӯшӣ ва ҳангоми гузаштан аз Пули Сирот наҷот ёбӣ.
Ва бидон, ки ҳаққи устоди Илм аз ҳаққи падар дар дараҷаи баланд аст. Дар ин масоил бузургон сухан гуфтаанд. Ҳақ ба ҷониби Камолиддин Биноист, ки мегӯяд:
Ҳаққи устод аз падар беш аст,
В-аз падар устод дар пеш аст.
Гар падар аз ҳаёт баҳра диҳад,
Устод аз наҷот баҳра диҳад.
Эй писар, ҳамеша дар хизмати устод бош. Аз ӯ дарси одамият, некӯӣ кардан, хирадмандӣ, адолатпарварӣ омӯз, ки дар амал баҳраманд гардӣ. Мегӯянд, ки “устод муҳандиси қалби инсон” аст. Ӯст, ки бар дили фарзанди одамӣ меҳру муҳаббат пайдо мекунад. Дили худи устод мисли кафи дарё паҳност. Ҳар баду некро таҳаммул мекунад. Ӯ кошифи асрори дили шогирд аст. Худованд ба ҳар кас чунин мартаба надиҳад, ки гуфтаҳои ӯро чун парҳезгор ба иҷро расонад. Аллоҳ таъоло ба сарнавишти вай чунин меҳр додааст.
Мавлоно Нуриддин Абдураҳмони Ҷомии Ҳиротӣ хуб фармудааст:
Зи ҳар кас наояд ин устоду шогирдӣ,
На ҳар кӯҳе, Бадахшон бошаду ҳар сангпора лаъли рахшонаш.
Эй фарзанд, бидон, ки қадру манзалати устод дар байни қавм хеле калон аст. Ӯ раҳнамо ва пешбарандаи ҳама гуна амал дар ҷамъият мебошад. Ӯ таблиғгар ва ташвиқгар аст. Ӯ мададгори тангдастон, ятимон, пирон аст. Устод тарғибкунандаи Илм дар мавзеъ буда, ба шогирдон аз Қуръону аҳодиси набавӣ, илми имрӯ дарс гӯяд. Ҳар шогирд забони миллат аз ӯ омӯзад.
Сухан ва забондонӣ
Эй писар, доноён гуфтаанд: “Забон донӣ ҷаҳон донӣ.” Бале, каломи Худованд чун занҷир ба қабл пайваста бошад. Вақте забон донистӣ, пас сухандон гардӣ. Вақте сухан мегӯӣ ҳушёр бош то аз даҳонат сухани фаҳш наояд. Суханро дар мизони ақл баркашида, баъд бигӯй. Ҳангоми сӯҳбат бо калонсолон ва хурдсолон мавқеи хеш нигоҳ дор, то азизи дигарон бошӣ.
Ба қавли Мӯъмин Қаноат: “Суханро вазну тамкини замин бояд...” Сухани бо фасоҳат ва бо тамкин аз забон чун ноб барояд, ба дил хуш ояд. Аз ин ҷониб кӯшиш кун, то суханат пурқувват гардад, зиёдтар ашъор қироат кун аз назми пайғамбарони классики Аҷамзамин: чун: Фирдавсӣ, Саъдӣ, Мавлавӣ, Аттор, Ҳофиз, Бедил, Иқбол ва аз насро бихон: “Саргузашти Ҳотами Той”, “Чор дарвеш”, “Қасас-ул-анбиё”, “Чаҳор китоб”, “Дурул-аҷоиб”, “Дурратулвоизин”, “Дурулмаҷолис”, “Гулистон”, “Баҳористон”, “Насиҳатнома”-и Кайковус. Ва ту ин насиҳати падарро доимо дар ёд дор.
Қадри падару модар
Эй фарзанд, бидон ту меваи умри падару модар ҳастӣ. То сухандон гаштани ту қалби мо хунин гардид. Пас ҳаракат намо сарбаланд гардӣ дар байни қавм ва нишонаи беҳтарин дар оила бошӣ. Дар ибтидо гуфта будам, ки баҳри камолёбии ту модар ранҷ кашида, дар васоит ва охири шаб чашм сӯйи афлок то субҳгоҳон сари гаҳвора нишаста “алла” мегӯяд, то ту калон шавӣ. Эраҷ Мирзои Иронӣ мефармояд:
Писар рав қадри мон дон, ки доим,
Кашад ранҷи писар бечора модар...
Эй писар, бидон ин гетии оламафрӯз бақо надорад. Падару модар дар зиндагӣ нахоҳад доғи фарзанд бинад. Магарам (наузамбиллоҳ) ба сар ояд, хуншор гардад дили модар ва пуроб гардад чашми падар...
Дар ҳаққи салом
Эй писар, бидон одоби салом кардан. Бо хурдону калонсолон ва ба ҳама банда бояд салом кард. Салом гуфтан даст ба ҳам додан ва даҳонӣ (шифоҳӣ) гуфтани “Ассалому алайкум ва раҳматуллоҳи баракотуҳу” (Ба шумо аз даргоҳи Худованд саломатӣ ва баракат мехоҳам) мебошад. Фаромӯш масоз, ки ин ҳам қарз аст. Агар шахсе ба салом гуфтани ту ҷавоб надиҳад, маранҷ, воҷиботи хеш аз сар соқит кардӣ. Салом гуфтан аз пайравони уммати Муҳаммад Мустафо салаллоҳу ъалайҳи вассалам.
Дар хотир дор, ки вақти дуҳули масоҷид шавӣ салом гӯй, вақти адои намоз низ салом гӯй. Салом додан ба ҳамдигар ин нишонаи аҳволпурсии бандагони Худо Фаромӯш макун вақте ба хона даройи ба ҳозирин салом деҳ, то баракат аз он хона дур нагардад. Бидон, эй фарзанд, ҳангоми рафтан ба халоҷо ба кас салом макун ва он ҷой номи Худо ва ояту сураи Қуръон ба забон маёр.
Дар бораи фарзанд
Эй фарзанд, бидон ки орзую омоли волидайн дар талоши зиндагӣ соҳиби фарзанддор шудан аст. Фарзанд меҳру садоқат ба хонадон оварад. Байни падар ва модар фарзанд мисли занҷири пайваста бошад. Малоикаҳо ҳам ба он дуруд оранд.
Ба сабаби фарзанд хонадон пурфайзу пурниъмат гардад. Бо гиряи кӯдак, тифли навзод дар хонадон шодию сурур танинандоз гардад. Дасту по заданҳои атфол чун бачаи кабки кӯҳӣ, ки болзанон сӯйи само (осмон) парвоз мекунад, аз дидани ӯ дили падару модар масрур шавад. Ту бидон, ки омадани атфол ба дунё файзу баракат ва рафтани ӯ (реҳлат кардан) ба дунё боқӣ дарду доғ аст бар аҳли байт. Дар ин маврид Шайх Саъдии Шерозии раҳматуллоҳи алайҳ хуб гуфтааст:
Ёд дорӣ вақти зодани ту,
Ҳама хандон буданду ту гирён.
Он чунон зӣ, ки баъди мурдани ту,
Ҳама гирён шаванду ту хандон.
Ҳазар аз кибр
Эй фарзанд, бидон ки Худо дӯст надорад шахси бо такаббурро. Кибр, ғурур, рашк ва ҳасуд душмани инсон аст. Мӯъмин бародари мӯъмин аст” омадааст дар ҳадиси Пайғамбар салаллоҳу алайҳи васаллам. Аз ин ҷост, эй фарзанд, ҳеҷ гоҳ хешро бо кибр ба дигарон нишон мадеҳ. Ҳеҷ вақт худро аз дигарон боло магир. Ҳама вақт бо сару либоси озода бигард. Дар масрафи (сарф) авқот (вақт) шикебоӣ макун. Шахси ботакаббур дурӯғ гӯяд, хиёнат кунад, суханчин шавад ва хешро боло аз дигарон донад. Ту худро аз (дигарон) онҳо доимо дур дор. Бо онҳо ҳамнишин мабош. Дар ривояте аз ҳадиси Расули Акрам (с) омадааст, ки Худо рӯй набинад дар рӯзи ҳисобу китоби аъмоли шахс дар охират бо такаббурону суханчинон (Наузамбиллоҳ) Алҳазар! Дури ҷӯй аз онон, эй писар… (Идома дорад)
Рустами Ато, шаҳри Перм, Русия, соли 2005
Комментариев нет:
Отправить комментарий