Тавре мураттиби китоби “Девони ашъор”–аш Мирзо Аҳмадзода менависад: “…дар ҳафтсолагӣ аз падар ятим монда, ба хотири рӯзгузаронӣ хидмати хешовандони дуру наздикро адо мекард. Пас аз он ба қасди рафъи эҳтиёҷоти рӯзгор дар даргоҳи шахси фозиле бо номи Саидмуҳаммадхон дар гузари Мӯи Мубораки Тошканд машғули хидмат будааст”.
Воқиан чун ба ашъори худи Мираминзода ҳам назар меафканем, дармеёбем, ки то куҷо ин гуфтаҳои мураттиб қобили қабуланд:
Дар он ҳин Маҳвӣ буд ҳафтсола,
Ки зору зор кардаш тирабахтӣ.
Пас аз ин ҳама ранҷу азият, ки ба сари кулли шоирони гузашта низ фурӯ рехтааст, Мираминзода ба сӯйи Бухоро – маркази тамаддуни тоҷикон роҳ пеш мегирад. Соли 1899 дар мадрасаҳои Мири Араб ва Кукалтоши Бухоро машғули таҳсили илм мешавад.
Ба навиштаи Мирзо Шакурзода дар китоби “Кӯҳкане аз користони дил” (Теҳрон, 1379 ҳ.) “Дусти бо шахсиятҳои маъруфе чун Садриддин Айнӣ ва шоир Нақибхон Туғрали Аҳрорӣ дар пешрафт ва такомули истеъдоди шоирии ӯ кӯмак кардааст.
Туғралро кӣ гӯронд?
Бино ба навиштаи Мирзо Шукурзода, замоне ки Ҳофизҳусейн мири Масчо буд, бо даъвати мардуми Фалғар (ноҳияи Айнии имрӯза) барои тақсимоти одилонаи обу замин Аҳмад Мираминзодаро қозии минтақа таъйин мекунад. Як рӯз пеш аз омадани Эшони Муфтӣ ва ҳамраҳонаш ба дехаи Зосуни ноҳияи Айнӣ шоири хушкаломи мардумӣ Нақибони Туғрал аз дасти ду-се номардони он замона ба маҳкама кашида шуда, дар сангоби соҳили дарёи Зарафшон бегуноҳ парронида мешавад.
Мирзо Шукурзода менависад: “…ва аз бошандагони деҳа касе аз барои ба хок супоридани Туғрал ҷуръат намекард. Чун дар замони таҳсил дар Бухорои Шариф Эшони Муфтӣ бо Нақибхон Туғрал дӯстии дерина доштанд, Эшон аз шунидани қатли ӯ сахт андӯҳгин шуда, назди намояндагони ҳукумати Шӯравӣ - болшевикони онрӯза масъала мегузорад, ки баъд аз дафни шоир гуфтугӯ хоҳем кард”.
Аз рӯйи навиштаҳо рӯшан мешавад, ки худи Аҳмад Мираминзода ё худ Эшони Муфтӣ дар намози ҷанозаи Туғрал имоматӣ карда, шоирро гӯронидааст. Ин аст ҷавонмардии як шоири масчоӣ, ки нисбат ба ҳамқалами худ карду ин асрор гумон мекунам, тақрибан ноаён ва нокушуда боқӣ мондааст. Ва ҳамчунин барои ман то ҳанӯз маълум нест, ки чаро то имрӯз номи Эшони Муфтӣ барои аҳли илму адабиёти мо шахси кашфношуда аст. Чаро дар таърихи тарҷумаи ҳоли шоир Туғрал ин қаҳрамонии Аҳмад Мираминзода сабт наёфтааст?
Маҳвӣ ё Аҳдӣ?
Муллоаҳмад Мираминзода дар шеъри тоҷик ҳамин тавр шахсияти кашфнашуда аст. Аммо талошҳои нахустинро барои шиносонидани ӯ дар ин чанд соли ахир наивисандаи тоҷик Мирзо Шукурзода анҷом додааст, ки ҳанӯз кофӣ нест.
Аммо бо ин ҳол, тибқи навиштаи Мирзо Шукурзода Мулло аҳмад Мираминзода ё Эшони Муфтӣ дар аввал бо тахаллуси Маҳвӣ ва баъдтар бо тахаллуси Аҳдӣ ҳама ашъори худро эҷод кардааст. Барои мисол:
Дар он ҳин Маҳвӣ буд ҳафтсола,
Ки зору зор кардаш тирабахтӣ.
Ё худ:
Нест Аҳдӣ доимо дар ҷустуҷӯйи шоирӣ,
Медиҳад иршоди хотир назми шеъраш гоҳ-гоҳ…
(Идома дорад)
Комментариев нет:
Отправить комментарий