Аёдат Эй фарзанд, бидон ки иёдати ҳар вақтаи бемор низ аз корҳои савоб аст. Мусулмон бародари мусулмонашро, ки ӯ мариз (бемор) аст хабар бигирад. Дар назди болини ӯ нишаста сӯҳбат орад, аз Худованд барои сиҳатии ӯ омурзиш бипурсад, ӯ Аллоҳ таъоло шифояш диҳад. Дар ин маврид ҳеҷ гоҳ бемор ба хеш марг (дар ҳолати вазнин буданаш нахоҳад, ки гуноҳ аст. Ҳама вақт дар забон такрор кунад: “Ло илоҳа илаллоҳу Муҳаммадур Расулуллоҳ”-ро.
Ва дар ҳадиси 553 омадааст: Аз Савбон (р) ривоят шуда, ки Расули Худо (с) фармуд: Агар мусулмон бародари мусулмонашро иёдат намояд, ҳамеша дар ҳуруфи биҳишт аст, то бозгардад. Гуфта шуд: ё Расулаллоҳ, хурфаи биҳишт чист? Гуфт: мевааш, ки чида мешавад.
Ту бидон, ки диҳандаи маризӣ Худованд ва шифодихандааш ҳам худи ӯст. Оиди ин равза (боб) аз ҷониби ӯ дуъои шифо нозил шудааст. Пайғамбари охируз-замон салаллоҳу алайҳи вассаллам вақте ба иёдати бемор раванд, албатта, барои вай мехонданд, ин дуъоро.
Ва дар ҳадиси 558 омадааст: Аз Усмон ибни Абулос ривоят шуда, ки ӯ аз беморие, ки дар вуҷудаш эҳсос мекард, ба Расули Худо (с) шикоят намуд. Паёмбар (с) ба вай гуфт: Дастатро ба ҷое, ки дар вуҷудат дард мекунад, бигзор ва се бор “Бисмиллоҳ” бигӯ ва ҳафт бор бигӯ: “Аъузу биъизатиллоҳи ва қудратиҳи мин шарри мо аҷиду ва уҳозиру.” Яъне, паноҳ меҷӯям ба иззату қудрати Парвардигор шарри он чи меёбам ва аз он метарсам.
Ту ҳеҷ вақт аз шахси бемор ҳазар манамо. Ӯ дар кадом ҳолати бошад ҳам, ба дидорбинӣ бирав. Ҳар гоҳ ӯро дилдорӣ намо. Агар ӯро қисмат ба охир расад, ба ҷанозааш бишитоб. Ин амали пайравони уммати Муҳаммад Мустафо салаллоҳу алайҳи вассаллам мебошад. Дар чунин маврид гуфтаи бузургворе дуруст аст, андар некӯкорӣ: “Дилёбӣ беҳтар аз ҳаҷҷи Акбар” аст. Оре, аз одами фақат рафтори нек, гуфтори нек ва пиндори нек боқӣ мемонад.
Дуову фотиҳа
Эй фарзанд, бидон ки бар арвоҳи (рӯҳ) падару модар, хешовандон ва силаи раҳм дуъою фотиҳа ҷоиз аст. Ва ҳар доим зиёрати мазораш кун. Ва аз Худованд барои онҳо омурзиш бипурсед. Мурдаро ҳеҷ вақт дашном мадеҳ. ӯро фақат бо некӣ ёд кун, чун шахси сутуда духули биҳишт гардад.
Дар ҳадиси 582 омадааст. Аз Абуҳурайра (р) ва пайғамбар (с) дар намози ҷаноза ривоят аст, ки фармуд: “Аллоҳумма анта раббуҳо ва анта халоиқтаҳо ва анта ҳадайтаҳо лил ислом ва анта қабозта руҳаҳо ва анта аъламу бисирриҳо ва ъалониятиҳо ҷиънока шуфаъоа лаҳу, фағфир лаҳу”. Бор, Худоё, ту Парвардигори ӯй ва ту ба ислом ҳидояташ намуда ва рӯҳашро қабз кардаӣ ва ту ба пайдову ниҳонаш донотарӣ, ҳузурат омада барои ӯ шафоъат мекунем, пас барояш омурзиш кун.
Эй фарзанди дилбанд, бидон ки ҳамаи инсонҳо бо муҳаббат ва сидқ ба ҳамдигар чун як тан ва аъзо ҳамранг аст. Яъне, бани одамӣ аъзои якдигаранд.
Касе, ки мушкили мусулмонеро осон кунад Парвардигор мушкиле аз мушкилоти ӯро дар рӯзи қиёмат осон кунад. Касе, ки айби мусулмонеро дар ин дунё бипӯшонад Худованд айби ӯро дар рӯзи охират бипӯшонад. Шайх Саъдии Шерозии ширинсухан дар масоил гуфтааст:
Агар мусулмон бо мусулмон якҷоя (яктан) бошанд, ягон аду (душман) муқобили онҳо сангар истода натавонад. Шахси мусулман бояд ба ҳамдигар зулм накунад. Бо ҳам бародар бошанд. Ва ба ҳамдигар ниёзмандӣ кунанд ва ҳоҷат бароранд.
Бани одам аъзои якдигаранд,
Ки дар офариниш зи як гавҳаранд.
Чу узве ба дард оварад рӯзгор,
Дигар узвҳоро намонад қарор.
Ва дар ҳадиси 153 омадааст: Аз Нӯъмон писари Башир (р) ривоят аст, ки паёмбар (с) фармуд: Масали мусулмонҳо дар муҳаббат ва раҳмат ва меҳрубониашон ба ҳамдигар монанди як ҷасад аст, ки ҳар гоҳ узве аз он ба дард ояд, дигар аъзои ҷасад дар таб ва бедорхобӣ бо он ҳамроҳӣ мекунанд.
Худованд мефармояд: Ҳар он кӣ касеро ба ғайри ивази касе ва ба ғайри фасод дар замин бикушад, чунин аст, ки ҳамаи мардумро куштааст ва ҳар кӣ сабаби зиндагонии касе шуд, пас чунон аст, ки ҳамаи мардумро зинда намуда бошад. (Сураи Моида: 32)
Ҳамсар
Бидон, эй фарзанд, вақте ки зан хостӣ аз оилаи порсоён бихоҳ. Ва бубин, ки падару модараш чӣ гуна ашхосанд ва машғули чӣ амаланд. Зан аз гурӯҳи сарватмандон нахоҳ. Дар ин боб ҳеҷ вақт шитоб манамо. Мисли дигар фарзандҳои нохалаф бо волидайн баҳс макун.
Асрори (сири) қалб ба касе магӯ, то дар муҳаббат андӯхтан шармсор нагардӣ. Меҳр бастане, вафодориро ба дили инсонҳо Худованд ато кардааст. Аз ин лиҳоз, бидон, ки ҳамхона гаштани марду зан аз давраи Одам алайҳиссалом то имрӯз давом кардааст.
Шахс вақте ба айёми булуғӣ (балоғат) мерасад, албатта, дар дили ӯ муҳаббат нисбат ба духтар пайдо шавад. Муҳаббат оташест, ки қалби шуморо ба шӯр орад, дар шумо беқарорӣ ҳувайдо гардад.Он соҳибҷамол бо ишваю (карашма) ноз шуморо мафтуни хеш созад, тез асираш (ғулом) машав. Аввал бубин, ки хислати (характер) ӯ чӣ гуна аст, рафтору гуфтораш чӣ тарз ва чӣ гуна кадбону бошад. Ҳамчун фарзанди мусалмон парҳезгор ва ибодаткунанда бошад. Хайру шарр бидонад ва аз пайи накӯиву сиддиқ (бисёр ростгӯ) бошад. Эй писар, агар ба ӯ сахт меҳр дошта бошӣ чун фарзанди мусалмон дар кӯчаву гулгаштҳо, изҳори Ишқ макун. Чунки дар миён сада (девор) падару модар ҳаст. Ва бе ризогии онҳо ба ин амал даст маёр, то ғазаби Худованд наояд. Дар ин маврид суханпардозони мулки Аҷам ва ровиёни баландпарвози каломи раббонӣ гуфтаанд: Ба қавли Ҳазрати Хайёми Нишопурӣ, ки барҳақ мегӯяд:
Хуршеди сипеҳри безаволӣ ишқ аст,
Мурғи чамани хуҷастафолӣ ишқ аст.
Ишқ он набувад, ки ҳамчу булбул нолӣ,
Ҳар гоҳ ки бимирию нанолӣ ишқ аст.
Ё худ адиби араб Ҷуброн Халил Ҷуброн дар асари хеш овардааст: “Дар муҳаббат гӯётарин забонҳо ҳам гум мегардад.” Бузургтарин классикони адабу илм ва фарҳангӣ аз Рӯдакӣ то Айнии сухансанҷ дар ин мавзӯъ ғазале (ишқ) гуфтаанд. Ҳазрати Ҷомии Ҳиротӣ алайҳи раҳма мегӯяд: кӯшиш кунед ба худ ҳамсари муносиб дарёбед ва куҷое бошед, ҳамроҳ буда, дар талоши зиндагӣ баробар ҷиҳоз намоед ва ҷое бе ҳам будан чун чашми кӯр аст, ки олам ба назарат торик аст.
Ҳар ҷо ки кунам хона ҳамхона туро ёбам,
Ҳаргиз маравам ҷое к-онҷо на туро ёбам.
Гар хоб кунам шабҳо в-ар хона равам танҳо,
Дар хоб туро бинам дар хона туро ёбам...
"Чашми бад"
Эй фарзанди азиз, айёми камолот кӯшиш кун, то ба занҳои бегона (духтари) бо чашми бад манигарӣ. Дар ин маврид Худованд мефармояд: “Бигӯ ба мардони мусулмон, ки бипӯшанд чашмони худро (аз зани бегона). (Сураи Нур, ояти 30)
Дар ҳадиси 974 омадааст: Аз Абуҳурайра (р) ривоят шуда, ки пайғамбар (с) фармуд: бар фарзанди одам баҳрааш аз зино навишта шуда, ки хоҳӣ нахоҳӣ дармеёбад ба чашм зинои он нигаристан аст ва ду гӯш зиноӣ бошед. Раво нест барои мусулмон, ки беш аз се рӯз бародарашро тарк кунад. Он шунидан аст ва забон, зинои он сухан гуфтан аст ва даст зинои он ба чанг гирифтан аст ва по зинои он гом (қадам) задан аст ва дил, умед ва орзу мекунад ва шармгоҳ онро ростгӯ ва ё дурӯғгӯ месозад.
Дар ҷавонӣ саъй кун бехалал хоҳӣ амал,
Мева бенуқсон бувад вар дарахти навбар аст. (А.Ҷомӣ)
Ба зани бегона нигоҳ кардан ва дар ҳаққи ӯ сухани ноҷо гуфтан аз гуноҳҳои бузург аст. Аз ин рӯ, то тавонӣ дар кӯчаву гузаргоҳҳо бо дӯстон машварат насоз, то чашм ба зан ё духтаре наафтад. Вақте ба хонаи касе равӣ аввал иҷозати даромадан пурс. Ё то се маротиба дарро тақ-тақ кун, то садое барояд. Дар ҳолати ҷавоб нашудан дохили онҷо машав. Ин аст рафтори хуби одамӣ. Бадахлоқӣ ин нишони шайтон аст. Бад шудан хеле осон, аммо кӯшиш кун аз ин хислат дур бошӣ. Ҳамеша аз пайи ростон бирав. (Идома дорад)
Рустами Ато, омӯзгор,
Русия, Перм, соли 2005
Комментариев нет:
Отправить комментарий